Çocuğunuz okula gitmekten korkuyor mu…
2022-2023 eğitim öğretim yılının başlamasına sayılı günler kaldı. Bu süreçte aileler çocuklarının okula gitme korkularına ve bu korkunun devam etmesinden endişe ediyor. Birçok çocuk üç ay devam eden yaz tatili sonunda okula gitme korkusuna başlıyor ve adaptasyonda sıkıntı yaşabiliyor. Çocuklu aileler için harika bir yazı derledik. Çocukta okula gitme korkusunun başlamasının ve devam etmesinin nedenleri neler olabilir gelin birlikte bakalım.
07 Eylül 2022 - 11:50
Uzmanlar okula başlama korkusu tek bir nedene doğrudan bağlı olmaksızın birçok faktörle ilişkili olabileceğine dikkat çekiyor. Bakım veren kişiyle bağımlı bir ilişki yaşayan çocukların bakım veren kişiden ayrılmaktan dolayı kaygı duyuyor olabileceğini dile getiren uzmanlar, özellikle aşırı koruyucu ve hassas ortamda büyüyen çocukların, okula başladıklarında yabancı bir çevrede hiç tanımadıkları insanlarla günlerini geçirmeleri, çocuklarda huzursuzluk oluşturarak okula uyum sürecinde güçlük yaşamalarına ve hatta okul fobisinin oluşmasına neden olacağını açıklıyor.
Uzmanlar, okula başlamadan önce çocuğun yaşamında örneğin; sevdiği bir kişinin hastalanması, taşınma, okul değiştirme, boşanma ya da değer verdiği bir kişinin kaybı gibi onun yaşamını etkileyecek önemli değişiklerin olmasının da çocuğun okula uyum sürecinde zorlaştırıcı bir rol oynayabileceğine dikkat çekerek, “ Çatışmalı kopuk ebeveyn ilişkisine maruz kalan çocuk evden ayrıldığında ebeveynlerinden birine bir şey olacağını düşünebilir. Bu sebepten dolayı kendisini huzursuz ve kaygılı hisseden çocuk okula gitmek istemeyebilir” diyor.
Çocuğun çekingen ve utangaç olma gibi mizaç özelliklerinin de okul korkusunun başlamasında önemli bir faktör olabileceğini belirten uzmanlar, ebeveynlerin çocukların okula uyum sürecinde onlara destek olmaları gerektiğine önemle vurgu yapıyor.
Abartılı söylemlerden kaçınılması gerekiyor
Çocukların okula uyum sürecinde ebeveynlerin destekleri büyük önem arz ediyor. Fakat bu süreçte ebeveynlerin bu süreçte çocuklara hassas ve dürüst şekilde yaklaşması gerekiyor. Uzmanlar çocukla kurulan iletişimde ve duygu paylaşımlarında “okulda her şey çok güzel olacak çok eğleneceksin, herkes seni çok sevecek" gibi abartılı anlatımlardan kaçınılması gerektiğine dikkat çekiyor. Bu tarz anlatımlar çocuğun gerçekte yaşadığıyla eşleşmeyebilme ihtimalinden dolayı çocuğun ebeveyne karşı duyduğu güven duygusunu sarsabileceğini belirtiliyor.
Uzmanların uyum sürecinde ebeveynlere bir diğer tavsiyesi ise çocuğun bilgilendirilmesini içeriyor. Bu süreçte belirsizliğin çocukta kaygıya yol açabileceğine vurgu yapan uzmanlar, “Okula kaçta gideceği, okulda neler yapıldığı, kendisini okulda nelerin beklediği gibi konularda okula başlamadan önce çocuğunuzu sade anlaşılır bir dille bilgilendirin” diyor.
Ebeveynler tarafından verilen, okul çıkışı onu tam zamanında alınacağı, kendisinin nerede bekleneceği, nereden servise bineceğini ve hatta eve gittiğinde onu evde kimin karşılayacağına dair bilgilerin çocuğu rahatlattığını ve onu güvende hissettirdiğini bildiren uzmanlar şu şekilde devam ediyor:
“Çocuğunuz okula başlamadan önce kendisine okulu gezdirin. Öğretmenleriyle tanıştırın, tuvalet, kantin gibi okuldaki bölümlerin nerelerde olduğunu çocuğunuza gösterin. Bu tutum soyut düşüncesi yetişkinler kadar gelişmemiş olan çocuğu, okulun nasıl bir yer olduğu ve kendisini nelerin beklediğini somutlaştırarak rahatlatacak ve güvende hissettirecektir. Okula başlayan çocuğun kaygı ve korku gibi hissettiği duygu mesajları ebeveynler tarafından doğru okunmadığında çocukta baş ağrısı, karın ağrısı ve mide bulantısı gibi psiko-somatik belirtiler görülebilir. Dolayısıyla çocuğunuzun ne hissettiğini ve neye ihtiyaç duyduğunu anlayıp cevap vermek çocuğun iyi olma hali açısından önemli bir rol oynamaktadır. Okula gitmek çocuğun sorumluluğudur. Dolayısıyla bu algınının çocukta oluşması için ebeveynler çocuğun okula uyum sürecinde ‘okula gidersen dondurma alacağım.’ gibi söylemlerden uzak durarak, ödül ceza sistemini kullanmaktan kaçınmalıdırlar. Aksi taktirde çocuk okula gitmeyi ya da gitmemeyi ebeveyne ödül ya da ceza olarak kullanabilir.”
Uzmanlar, okula başlamadan önce çocuğun yaşamında örneğin; sevdiği bir kişinin hastalanması, taşınma, okul değiştirme, boşanma ya da değer verdiği bir kişinin kaybı gibi onun yaşamını etkileyecek önemli değişiklerin olmasının da çocuğun okula uyum sürecinde zorlaştırıcı bir rol oynayabileceğine dikkat çekerek, “ Çatışmalı kopuk ebeveyn ilişkisine maruz kalan çocuk evden ayrıldığında ebeveynlerinden birine bir şey olacağını düşünebilir. Bu sebepten dolayı kendisini huzursuz ve kaygılı hisseden çocuk okula gitmek istemeyebilir” diyor.
Çocuğun çekingen ve utangaç olma gibi mizaç özelliklerinin de okul korkusunun başlamasında önemli bir faktör olabileceğini belirten uzmanlar, ebeveynlerin çocukların okula uyum sürecinde onlara destek olmaları gerektiğine önemle vurgu yapıyor.
Abartılı söylemlerden kaçınılması gerekiyor
Çocukların okula uyum sürecinde ebeveynlerin destekleri büyük önem arz ediyor. Fakat bu süreçte ebeveynlerin bu süreçte çocuklara hassas ve dürüst şekilde yaklaşması gerekiyor. Uzmanlar çocukla kurulan iletişimde ve duygu paylaşımlarında “okulda her şey çok güzel olacak çok eğleneceksin, herkes seni çok sevecek" gibi abartılı anlatımlardan kaçınılması gerektiğine dikkat çekiyor. Bu tarz anlatımlar çocuğun gerçekte yaşadığıyla eşleşmeyebilme ihtimalinden dolayı çocuğun ebeveyne karşı duyduğu güven duygusunu sarsabileceğini belirtiliyor.
Uzmanların uyum sürecinde ebeveynlere bir diğer tavsiyesi ise çocuğun bilgilendirilmesini içeriyor. Bu süreçte belirsizliğin çocukta kaygıya yol açabileceğine vurgu yapan uzmanlar, “Okula kaçta gideceği, okulda neler yapıldığı, kendisini okulda nelerin beklediği gibi konularda okula başlamadan önce çocuğunuzu sade anlaşılır bir dille bilgilendirin” diyor.
Ebeveynler tarafından verilen, okul çıkışı onu tam zamanında alınacağı, kendisinin nerede bekleneceği, nereden servise bineceğini ve hatta eve gittiğinde onu evde kimin karşılayacağına dair bilgilerin çocuğu rahatlattığını ve onu güvende hissettirdiğini bildiren uzmanlar şu şekilde devam ediyor:
“Çocuğunuz okula başlamadan önce kendisine okulu gezdirin. Öğretmenleriyle tanıştırın, tuvalet, kantin gibi okuldaki bölümlerin nerelerde olduğunu çocuğunuza gösterin. Bu tutum soyut düşüncesi yetişkinler kadar gelişmemiş olan çocuğu, okulun nasıl bir yer olduğu ve kendisini nelerin beklediğini somutlaştırarak rahatlatacak ve güvende hissettirecektir. Okula başlayan çocuğun kaygı ve korku gibi hissettiği duygu mesajları ebeveynler tarafından doğru okunmadığında çocukta baş ağrısı, karın ağrısı ve mide bulantısı gibi psiko-somatik belirtiler görülebilir. Dolayısıyla çocuğunuzun ne hissettiğini ve neye ihtiyaç duyduğunu anlayıp cevap vermek çocuğun iyi olma hali açısından önemli bir rol oynamaktadır. Okula gitmek çocuğun sorumluluğudur. Dolayısıyla bu algınının çocukta oluşması için ebeveynler çocuğun okula uyum sürecinde ‘okula gidersen dondurma alacağım.’ gibi söylemlerden uzak durarak, ödül ceza sistemini kullanmaktan kaçınmalıdırlar. Aksi taktirde çocuk okula gitmeyi ya da gitmemeyi ebeveyne ödül ya da ceza olarak kullanabilir.”
YORUMLAR