Ekonomide/Piyasada sorunlar ve çözüm önerileri ( 2 )
Bu kısır döngüden çıkmak için önerilerim….:
-GELENEKSEL ANADOLU İRFANINDA OLDUĞU GİBİ TASARRUF EDİP BİRİKTİRME ŞUURU OLUŞTURULMALI VE KENDİ PARASIYLA SABREDİP GÜCÜ KADAR ALMA KONUSUNDA TOPLUM BİLİNÇLENDİRİLMELİ ( Çok zor ama çok ciddi bir süreç )
-Bu doğrultuda devlet ALTIN SERTİFİKASI ÇIKARABİLİR ve millete satabilir.
- Firmaların aldığı krediyi nereye kullandığı mutlaka denetlenmeli .Kredi talep ederken beyanı alınmalı ve bu beyan dışına çıkarsa çok caydırıcı cezalar konulmalı.
-Yatırım finansmanında hemen kredi kullanmak yerine; sermayeler birleştirilmek suretiyle yatırım ortaklıkları özendirilmeli. Herhangi bir yatırımın öz sermaye oranı ne kadar yüksekse devlet desteği o oranda yüksek olmalı .
-Katılım bankaları fonlarının neredeyse tamamını alım satım kredisi ( Mudaraba ) ile kullandırıyorlar. Aslında ortaklıklar kurup hem yatırım-istihdam faydaları kendilerinden beklenirken bu ortaklık yapma yolunu ( Muşaraka ) hiç uygulamıyorlar. Katılım bankaları bu yönde devlet tarafından sıkıştırılmalı .
-Kuruluşu ve piyasadaki başarısı düzenli karlılığı on yılı geçmiş belli büyüklüğe sahip şirket veya sanayi kuruluşlarımızın halkın kolayca ortak olabilecekleri şekilde halka arzı sağlanmalıdır. Hisse senedi yoluyla yatırımlara ortak olmak küçük büyük tüm tasarruf sahipleri için çok çok kolay hale getirilmeli . hisse senedi borsaları sadece İstanbul değil Ankara İzmir vb büyük illerde ayrıca açılmalıdır. Bu yolla sanayici ve yatırımcılar kredi yerine maliyetsiz paraya kavuşabilirler.
-Firmaların çek karnesi kullanımı limitlendirilmeli . Bankaların çek karnesinde her yaprak başına sorumluluğu artırılmalı.
-limitli çek kullanımına acilen geçilmeli .çek karneleri üç guruba ayrılabilir. Her yaprak başına maksimum 10,000 tl lik ,50,000 tl lik ve 100,000 tl lik gibi üst limitler getirilmeli
-Küçük/ büyük her firmanın (yıllık en az 1000,000 tl ve üzeri ciro yapan ) bağlı oldukları mali müşavirler vasıtasıyla yıllık defterleri yeminli mali müşavirlere götürmeli ve denetlenmeli. Bu denetimden geçen, o yıl için firma geriye dönük mali kontrolden geçirilmemeli vergi dairesine sorumluluğu olmamalı . Yeminli mali müşavir gerekirse mükellefi çağırıp gerekli düzeltmeleri yaptırmalı . Devlet adına pazarlık yapar gibi yüz yüze görüşerek matrahları artırmalı .Yeminli mali müşavirler noterler gibi yapılanmalı yıllık defter tasdiklerini yapmalılar ve firmalara gerekirse kredi kullanma yasağı dahil bir takım sınırlamalar koyabilmeliler.Öz sermaye ve stok kontrolü vb denetimleri yapmalılar. Boyunun üstünde iş yapacağım diye hırslanıp kendi batan ve sonrada çevresini batıran işadamı olmamalı.
-Odalar ,meslek kuruluşları kendi üyelerinden de sorumlu olmalı .Üyelerini kontrol etmeli ,tökezleyen varsa yardımcı olmalılar. Piyasaya veya vatandaşa zarar veren üyesinin zararını kısmen veya tamamen tazmin etmeli . ( Lonca sistemi )
-Ev, Araba gayrimenkul alımı gibi kullanılan kredilerin yüzdelik dilimlerinin zaman içinde düşürülmesi gerekir. Yani bir birey 500,000 tl lik bir evin en az 250,000 tl sini kendi biriktirmeli .Kendi birikimleriyle ev ,araba alınması özendirilmeli hatta bu durumda ekstra karlar/faydalar sağlanmalı.Kendi tasarrufuyla ev araba vb alım yapanlardan alım vergisinden muaf olmalı
-KREDİ KARTI SİSTEMİ YENİDEN DÜZENLENMELİ Kredi kartlarına taksit uygulaması çok sınırlı olmalı .hiç bir üründe 12 ayı geçmemeli.(vadesi uzatılmış her ürünün fiyatı içindeki faiz yükü oldukça fazladır.Ödenen faiz fiyata yansıtılmaktadır ve enflasyon olarak bize geri dönmektedir.)
-ülkemizdeki perakende ticaretin nerdeyse tamamında kredi kartları kullanılmaktadır. Bu durum toplumun ve firmaların tamamını göbeğinden bankalara bağlı kılmaktadır. Maliye politikaları açısından bazı faydaları olsa da tüm alışverişlerde bankalar pos cihazı kullanan firmalardan aldığı komisyonlarla hiç emek harcamadan sanki firmanın gizli ortağı gibi para kazanmaktadır. Ülkemizdeki ticaret cirosunun büyüklüğünü ve bu büyüklük içinde bankaların her alışverişten doğrudan komisyon almasını düşünürsek milyarlarca dolarları bulan bu komisyonların firmalarca maliyet olarak görülüp fiyatlara yansıtılması da bize enflasyon olarak geri dönmektedir.
Banka pos cihazı komisyonları çok çok sınırlı olmalı (taksitsiz tek slip için max %01 olabilir.)
-Ön ödeme/ sonra teslim (bu sistem enflasyonun düşmesinde de çok etkili olur)sistemleri geliştirmemiz çok faydalı olur. Firmalarda üretecekleri malın maliyetleriyle ilgili kredi kullanmadan üretim yapabilirler.
-İnternetten satışları da kontrol altına almalıyız. Büyük satış siteleri sattıkları ürünlerden %50 leri bulan komisyon kesintileri yapıyorlar. Bu siteler doğrudan hiçbir mal alım satımı yapmadıkları halde Küçük üreticileri aldıkları çok yüksek komisyonlarla tabiri caizse eziyorlar. Bu yönüyle bir bakıma bankaların yerini alıyorlar. Bunların komisyonları sınırlandırılmalı makul olan oranlar bulunmalı güçlünün güçsüzü ezmesine fırsat vermemeliyiz.
- Faizsiz ev edindirme altında son yıllarda çok yaygınlaşan şirketler derhal ve acilen kontrol edilmeli ve sürekli kontrol altında tutulmalıdırlar. Bu şirketlerin, gerekiyorsa yasal çerçevesi çizilmelidir. Biz bir daha İslami holdingler gibi üzücü olaylar asla yaşamamalıyız. Bunu kaldıramayız.
-Reklamlara sınırlamalar getirilmeli . sürekli yeni modeller çıkararak ve her fırsatta satış amaçlı kampanyalarla tüketicinin aklını bulandırıyorlar ve VARKEN VE ESKİMEDEN YENİSİNİ ALMA hatasını yaptırıyorlar. ( üzerinde çok çalışılması gereken bir konu )
-Özenti ve gösteriş etkisi tüketici kararlarında çok etkili oluyor. Buna karşı, kampanya ile mücadele edilmeli ve bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı .